mapa witryny   


STOPNIE AWANSU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI W ASPEKCIE PRZEPISÓW PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Nowa sytuacja wymaga od podmiotów nadających stopnie awansu oraz podmiotów będących organami odwoławczymi w tych sprawach, tj. dyrektorów szkół, organów prowadzących i organów nadzoru pedagogicznego zapoznania się z przepisami K.p.a. pod kątem ich zastosowania w nauczycielskim stosunku pracy. Niniejsze opracowanie właśnie to ma na celu.
Najistotniejszą zmianą, jaką wprowadziła ustawa z dnia 18 lutego 2000r. jest wprowadzenie stopni awansu zawodowego nauczycieli. Stopnie te uzyskuje się, bądź przez nadanie kompetentnego organu, bądź - głównie w okresie przejściowym - z mocy prawa.
Zawsze jednak formą uzyskania stopnia awansu zawodowego jest decyzja administracyjna. Oznacza to, że od 6.04.2000r. nauczycielski stosunek pracy regulowany jest nie tylko przez przepisy prawa pracy, ale także przez przepisy prawa administracyjnego zawarte w znowelizowanej Karcie Nauczyciela oraz w ustawie z 14.06.1960r.
Decyzja administracyjna jest aktem administracyjnym, czyli czynnością prawną organu administracyjnego władczą i jednostronną, podlegającą wykonaniu z możliwością zastosowania przymusu państwowego. Cechą charakterystyczną decyzji jest jej podwójna konkretność - adresata i sprawy, w jakiej została wydana.
Adresatem decyzji administracyjnej o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansu zawodowego jest konkretny nauczyciel a sprawą, którą załatwia przedmiotowa decyzja jest nadanie stopnia awansu zawodowego lub odmowa nadania, określenie kwalifikacji nauczyciela oraz typ i rodzaje szkół, w których może być on zatrudniony.
Decyzja administracyjna wydawana jest w sformalizowanym trybie, z reguły z zachowaniem ustawowo unormowanej procedury, z dopuszczeniem różnych środków zaskarżenia w celu jej weryfikacji na drodze administracyjnej oraz sądowej.
Elementy składowe decyzji administracyjnej - aktu nadania stopnia awansu zawodowego zawiera art.9b ust.5 ustawy z dnia 26.01.1982r. - Karta nauczyciela ( Dz.U. z 1997r. Nr 56, poz.357 z póź. zm.), są to:

  • nazwa Komisji Kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej
  • numer i data wydania zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji lub zdaniu egzaminu
  • stopień awansu zawodowego
  • kwalifikacje nauczyciela
  • typy i rodzaje szkół, w których nauczyciel może być zatrudniony.
Przepis ten zawiera katalog otwarty elementów decyzji aktu nadania stopnia awansu, który należy koniecznie uzupełnić o elementy decyzji administracyjnej jakie zawiera przepis art.107§ 1 k.p.a a mianowicie o :
  • oznaczenie organu administracji, który wydał akt (dyrektor szkoły, wójt, kurator oświaty, minister)
  • datę wydania aktu
  • powołanie przepisów, które stanowią podstawę prawną
  • uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia decyzji
  • pouczenie o środkach zaskarżenia służących od decyzji
  • podpis osoby upoważnionej do wydania decyzji z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego.
Pewne elementy decyzji administracyjnej wymagają krótkiego wyjaśnienia np.
Data - wydania decyzji nie oznacza, że decyzja zaczyna obowiązywać już od tego dnia, bo taka moc obowiązująca powstaje dopiero w dniu doręczenia niniejszej decyzji.
Uzasadnienie - jest zagadnieniem zawartego w niej rozstrzygnięcia, które składa się z dwóch części:
  • uzasadnienia faktycznego
  • uzasadnienia prawnego
Uzasadnienie faktyczne ma wykazać, jakie okoliczności sprawy zostały udowodnione, jakie odrzucone ze względu na brak dowodów. Ta część uzasadnienia winna być podsumowaniem postępowania wyjaśniającego. Uzasadnienie prawne to wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, czyli objaśnienia wykładni zastosowanych przepisów prawa, znaczenia poszczególnych słów i terminów. Nieprawidłowym jest podanie, jako uzasadnienia prawnego, jedynie podstawy prawnej rozstrzygnięcia.
Pouczenie o środkach zaskarżenia, spełnia dwojaką rolę - wymienia prawne środki weryfikacji decyzji oraz informuje czy jest to decyzja nieostateczna, czy ostateczna.
Od decyzji nieostatecznej służy odwołanie do organu wyższego stopnia. natomiast decyzja jest ostateczna w dwóch przypadkach:
  • w przypadku gdy została wydana po rozpatrzeniu odwołania przez organ II instancji, ale wtedy służy skarga na niezgodność tej decyzji z prawem do NSA.
  • w przypadku gdy w I (i jedynej instancji) wyda ją naczelny lub centralny organ administracji państwowej (od takiej decyzji można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie tej samej sprawy i przez ten sam organ z zastosowaniem przepisów o odwołaniu).
Reasumując akt nadania lub decyzja o odmowie w odniesieniu do stopnia awansu zawodowego jest decyzją nieostateczną.
Stopień awansu zawodowego nadaje:
  • nauczycielowi stażyście - stopień nauczyciela kontraktowego - dyrektor szkoły
  • nauczycielowi kontraktowemu - stopień nauczyciela mianowanego - organ prowadzący szkołę
  • nauczycielowi mianowanemu - stopień nauczyciela dyplomowanego - organ sprawujący nadzór pedagogiczny
  • nauczycielom zatrudnionym w urzędach administracji rządowej, kuratoriach oświaty, specjalistycznych jednostkach nadzoru, organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad zakładami poprawczymi i schroniskami dla nieletnich, ośrodkami diagnostyczno - konsultacyjnymi oraz urlopowymi do pracy w związkach zawodowych - właściwy minister.
W imieniu gminy jako organu prowadzącego, decyzję o jakiej mowa wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) natomiast w imieniu powiatu starosta.
Omawiane podmioty wydają akty awansu lub decyzje o odmowie jako organy I instancji w rozumieniu przepisów k.p.a zatem (poza sytuacją kiedy decyzję wydaje minister) nauczycielowi od tych decyzji przysługuje odwołanie, ponieważ w postępowaniu administracyjnym obowiązuje zasada administracyjności.
Karta nauczyciela w art.9b ust.7 podaje organy odwoławcze, są to:
  • w stosunku do dyrektora - organ prowadzący szkołę.
  • w stosunku do organu prowadzącego - organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
  • w stosunku do organu sprawującego nadzór pedagogiczny - właściwy minister.
Nauczyciel, od decyzji z której jest niezadowolony powinien wnieś odwołanie z zachowaniem 14 - dniowego terminu, który rozpoczyna swój bieg od chwili doręczenia mu decyzji.
O terminie tym powinien być w decyzji pouczony, jeżeli bak w tym zakresie pouczenia zastosowanie ma art.112 k.p.a, który mówi, że błędne pouczenie nie może szkodzić stronie.
W przypadku, kiedy mimo prawidłowego pouczenia strona nie zachowa 14 - dniowego terminu do wniesienia odwołania, organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia uchybienie terminu. Powyższe postanowienie jest ostateczne. Decyzja organu I instancji staje się wtedy prawomocna.
Odwołanie może być wniesione od każdej nieostatecznej decyzji, niezależnie czy treść jest przychylna, czy też nie dla strony.
Odwołanie wnoszone jest zawsze za pośrednictwem tego organu, który wydał decyzję w I instancji, ponieważ organ ten ma uprawnienia dotyczące jego rozpatrzenia oraz obowiązki wobec organu odwoławczego. Organ ten może zastosować tzw. prawo samokontroli.
Organ który nie skorzysta z prawa samokontroli, ma obowiązek przesłania do organu odwoławczego akta sprawy wraz z odwołaniem w terminie 7 dni od jego otrzymania.
Odwołanie wniesione nieprawidłowo bezpośrednie do organu II instancji jest przekazywane do I instancji.
Przepis art.128 k.p.a stanowi: "Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji."
Przepis powyższy przenosi na organ odwoławczy cały ciężar ustalania zakresu postępowania odwoławczego.
Decyzja nieostateczna nie podlega wykonaniu w czasie biegu terminu do wniesienia odwołania, a wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji I instancji, do zakończenia sprawy w II instancji jest nieprawomocna. Postępowanie odwoławcze kończy wydanie przez organ II instancji decyzji, w której:
  • utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję,
  • uchyla zaskarżoną w całości albo części sprawy, bądź uchyla te decyzję
  • umarza postępowanie odwoławcze
  • uchyla zaskarżoną decyzję w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.
Decyzja wydana przez organ odwoławczy winna spełniać określone wymagania, bezwzględnie zawierać uzasadnienie.
Decyzja organu odwoławczego II instancji jest decyzją ostateczną i kończy sprawę w zwykłym trybie postępowania. Decyzja organu odwoławczego jako ostateczna w sprawie może być wzruszona jedynie przez jeden z nadzwyczajnych trybów postępowania (wznowienie postępowania administracyjnego, nieważność decyzji administracyjnej, wygaśnięcie decyzji). Decyzja ta może być zaskarżona do NSA.
Zaskarżenie do sądu administracyjnego ostatecznych decyzji administracyjnych jak sądzę będzie miało również miejsce w przypadku aktów nadania stopni awansu.
Z tego względu celowe jest omówienie postępowania przed NSA. Skargę można po wyczerpaniu środków odwoławczych, czyli w przypadku aktu nadania stopnia awansu zawodowego lub decyzji o odmowie dopiero po uzyskaniu decyzji organu odwoławczego. Termin do wniesienia skargi wynosi 30 dni i biegnie od dnia doręczenia skarżącemu decyzji w sprawie. Po otrzymaniu skargi Sąd przesyła odpis organowi, który wydał zaskarżoną decyzje i zobowiązuje go do:
  • udzielenia odpowiedzi na skargę,
  • nadesłania akt sprawy.
W terminie 30 dni od dnia doręczenia.
W przypadku niezachowania 30 - dniowego terminu sąd może orzec na podstawie stanu faktycznego przedstawionego w skardze.
Sąd kontroluje decyzję administracyjną pod względem zgodności z prawem. Decyzja ta podlega uchyleniu, jeżeli Sąd stwierdzi:
  • naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wyniki sprawy,
  • naruszenie prawa dającego podstawowe do wznowienia postępowania administracyjnego,
  • inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
Rozpatrzenie na rozprawie sprawy ze skargi na decyzję administracyjną kończy się ogłoszeniem orzeczenia NSA. Orzeczenie to jest prawomocne.

Grzegorz Sommerfeld



Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie
62-050 Mosina, ul. Topolowa 2, tel. 61-81-32-922, e-mail: zsmosina @powiat.poznan.pl  

Witrynę redaguje: Paweł Zawieja